Wat is psychodrama?

Psychodrama is een praktische manier om naar je leven te kijken, het ter hand te nemen en te veranderen. Je praat niet over jezelf, maar via actie en akten creëer je een schouwtoneel voor jezelf. Je bent kijker, speler en regisseur.

Onderwerpen:
waar je nieuwsgierig naar bent in jezelf, wat je niet bevalt aan je leven, hoe een ander je ervaart, hoe het anders zou kunnen. Je zet die thema’s om in beelden en scènes, samen met je psychodramagroep.
Het gebeurt dus in een groep. De leider is de methodiek-deskundige (director, regisseur, psychodramaturg), je bent zelf de baas over de inhoud, je eigen “stuk”. De groepsleden zijn je hulpen, die je kan inzetten als tegenspelers.

(Zie ook lectuurkast nr 3)

Wat doet psychodrama?

Psychodrama zet in beelden en actie om, wat er aan verborgen, verstopte of vergeten gebeurtenissen in ons rondhangt.
Deze omschrijving wordt duidelijk als je de hierna volgende tekst leest!

Uitsnede uit een psychodrama
Groepslid (Gerard): Ik moet morgen weer solliciteren. Het is alsof ik vandaag al de gehele dag op het puntje van een duikplank sta. Ik hoor steeds in me: gevaarlijk, niet doen!
Psychodramaleider (D): “Ken je die stem ergens van?”
G: Ja, ik hoor mijn vader, die vond alles gevaarlijk.
D: Zullen we een zwembad en een duikplank maken?
G: O.K. dat kleed is het zwembad, die stoel daar is de duikplank.
D: Vraag iemand van de groep je vader te zijn.
Paul wordt de vader.
De scène wordt opgebouwd: Gerard op de stoel, Vader verderop. Deze roept: Niet doen, niet doen!.
(….) Dan laat de regisseur Gerard en Vader (Paul) van rol wisselen.
Gerard, in de rol van Vader: Jongen, niet doen, sommige dingen zijn niet voor ons soort mensen weggelegd. Wie zich hoog waagt, gaat diep vallen.
D: Wissel terug
Vader (Paul) herhaalt: Jongen niet doen, Wie zich hoog waagt, gaat diep vallen. Dit is niet voor ons soort mensen.
Gerard komt onder protest en pruilend de duikplank af en zegt: Ik kàn het wel, maar ik mag het niet…

In beelden en actie
Psychodrama zet in beelden en actie om, wat er aan verborgen, verstopte of vergeten gebeurtenissen in ons rondhangt.
Die zaken oefenen steeds invloed uit. Ze zijn ook je waarheid of werkelijkheid geworden. Het is oude pijn, voorbij gezag, ervaringen als kind of puber. Zo komt het, dat je niet bent geworden wat je kon zijn; niet hebt gedaan, wat je verlangde, en niet doet, wat je zo graag wilt doen.
In psychodrama vinden deze binnen-werkelijkheden een weg naar buiten. Ze komen op de mat om ermee te worstelen, op het podium om ze te bewerken, ten tonele om ze te delen met je groep.
Je geeft ze een nieuwe betekenis of ontdoet ze van hun betovering. Soms worden je oude dromen alsnog werkelijkheid, soms toets je onmogelijke fantasieën op hun waarde.
De ene keer ontwar je oude patronen. Een andere keer gaat het alleen om nieuw gedrag, dat mondjesmaat wordt aangeleerd.
Het gebeurt simpelweg door het doen en in het ervaren.
 

Een voorbeeld van een psychodrama is te lezen in de lectuurkast (zie nr 1)
Een variant op bovenstaande tekst : zie lectuurkast (nr 5)

Hoe leer je psychodrama leiden?

Leren door doen, zonder leerervaring geen leiderschap. 

Diverse invalshoeken om te leren
a. je bent zelf protagonist, je ervaart zo, wat je later met een ander zult meemaken. Je leert de protagonistenrol. Ondertussen verdiep je je in je eigen leven en je stelt je vizier op de toekomst bij, door nieuw inzicht en door nieuw gedrag.
b. Je stapt in alle posities, die het psychodrama te bieden heeft: antagonist, stand-in, dubbel, spiegel, co-leider en psychodrama regisseur.
c. Je leert het psychodramaproces kennen door er in alle posities aan mee te doen: de opbouw, de fasen, het begininterview, de onderzoeksvraag, tevens contrac, het scene na scene doorwerken, de catharsis, de transitie, de sharing.
d. Je leert van elkaar in de opleidingsgroep: feedback, aanmoediging, kritische vragen, elkaars taal, verbaal en non verbaal.
e. Je krijgt hand outs en literatuur aangeboden om jezelf een beeld te vormen van wat psychodrama nog meer inhoudt dan wat je in de opleiding tegenkomt. Bovendien: je vindt er de bouwstenen voor je eigen theorievorming.
f. Je eigen oefenen als leider wordt door live supervisie begeleid.
g. Je monitort je eigen ontwikkeling als toekomstig regisseur door het vastleggen van en reflecteren op wat je per keer beleefd hebt

Lectuurkast

Regelmatig verwijzen wij naar onze Lectuurkast.